در این مقاله سعی شده است به صورت مفصل در مورد اسکوپ کردن سنگ صحبت شود.بهترین و زیباترین متریال جهت استفاده در نمای خارجی ساختمان‌ها، سنگ نما است؛ زیرا سنگ‌های ساختمانی مزیت‌های ویژه‌ای از جمله زیبایی، دوام و طول عمر زیادی دارند و همین امر، آن‌ها را به مصالح ساختمانی بی‌مانند برای نمای خارجی ساختمان‌ها تبدیل کرده است. اما نصب سنگ‌های ساختمانی، قوانین و شرایط خاصی دارد که لازم است در حین اجرا رعایت شوند؛ در غیر این صورت همین نماهای زیبا می‌توانند اتفاقات بسیار ناگواری را به دنبال داشته باشند.
احتمالاً شما نیز تاکنون مشاهده کرده‌اید که برخی از این سنگ نماها پس از مدتی از کار جدا می‌شوند؛ چراکه سطح بسیار صاف و صیقلی آن‌ها موجب می‌شود که در برابر نفوذ آب مقاوم باشند و به طور کامل به ملات نچسبند. از همین رو خطر سقوط سنگ نما بر روی افراد و بروز صدمه و آسیب‌های جانی و مالی افزایش می باید که جهت جلوگیری از چنین اتفاقاتی، سنگ‌های ساختمانی طبیعی را اسکوپ می‌کنند؛ بنابراین، اسکوپ کردن سنگ به این معنی است كه جهت ایمنی و اطمينان از عدم جداشدن و سقوط سنگ‌هايی كه به‌صورت قائم کار می‌شود و همچنين پايداری آن‌ها در هنگام وقوع زلزله، از روش اسكوپ کردن سنگ استفاده می‌کنند.
اسکوپ کردن سنگ
برخی از سنگ‌های ساختمانی همچون تراورتن تخلخل زیادی دارند که این سوراخ‌ها موجب می‌شوند ملات به طور کامل به درون سنگ نفوذ کند و نمای کار شده استحکام زیادی داشته باشد؛ ولی در مقابل، سنگ‌هایی مثل گرانیت بسیار صاف و صیقلی هستند و هیچ‌گونه تخلخلی در سطح خود ندارند که این امر باعث می‌شود پس از گذشت مدت زمانی و به دلایلی همچون زلزله، نفوذ آب باران و برف، فرسودگی و … سنگ از کار جدا شود. جهت برطرف‌کردن این مشکل از اسكوپ کردن سنگ استفاده می‌کنند و به این صورت است که سنگ را به کمک ابزار مخصوصی به نمای ساختمان می‌چسبانند. این روش، بهترین و ایمن‌ترین راه جهت محکم‌کاری و استحکام نمای سنگی و جلوگیری از سقوط سنگ‌ها است.
در نتیجه، استفاده از سنگ برای نمای ساختمان دارای چندین مرحله مختلف است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، مهار یا اسکوپ کردن سنگ می‌باشد که پوشش نما را به پشت بند وصل می‌کند.
روش‌های اسکوپ کردن سنگ
اسکوپ کردن سنگ به طوری که زیبایی نما را کاهش ندهد و هیچ‌گونه آسیبی به نمای ساختمان وارد نکند، به چند شیوه مختلف که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم، صورت می‌گیرد:
·اسکوپ کردن سنگ به روش سیم مفتول
هنگامی که سنگ موردنظر برای نما، چسبندگی بسیار کمی داشته باشد و به‌درستی به ملات نچسبد، می‌بایست از سیم‌های مفتولی که از جنس گالوانیزه هستند برای اسکوپ کردن سنگ کمک گرفت. لازم به ذکر است که این روش در مقایسه با سایر روش‌ها هزینه بیش‌تر و کاربرد کم‌تری دارد. در این شیوه جهت مهارکردن سنگ‌های قائم نما و چسباندن دوغاب به آن‌ها، در دو سمت سنگ دو عدد شیار به کمک ابزار مخصوص درست می‌کنند و در ادامه مفتولی به قطر ۲ الی 4 میلی‌متر را از بین این شیارها به شکل ضربدری رد می‌کنند و گره می‌زنند. به این صورت، سنگ ساختمانی با کمک سیم‌های گالوانیزه به طور کامل به دوغاب ماسه و سیمان می‌چسبد و ایمنی نمای ساختمان افزایش پیدا می‌کند.
متأسفانه بعضی از سازندگان ساختمان‌ها از مفتول‌های معمولی به‌جای مفتول‌های گالوانیزه استفاده می‌کنند که این سیم‌ها با گذشت زمان به دلیل فرسایش تخریب می‌شوند و به‌این‌ترتیب، خطر ریزش سنگ نما افزایش پیدا می‌کند.
·اسکوپ کردن سنگ به روش لقمه گذاری
در این روش که یکی از رایج‌ترین و بهترین روش‌های اسکوپ کردن سنگ است، قسمت پشتی سنگ را برش می‌دهند و در ادامه بخش لچک طور لقمه فلزی را به قسمتی از سنگ که برش خورده است، به کمک چسب سنگ وصل می‌کنند. پس از انجام این مراحل، ملات را به پشت سنگ ریخته و آن را به نمای ساختمان می‌چسبانند و به این صورت ایمنی کار افزایش پیدا می‌کند.
·اسکوپ کردن سنگ به روش دوپایه
روش دوپایه نیز از راه‌های مرسوم برای اسکوپ کردن سنگ به‌حساب می‌آید که در این روش از یک قطعه فلزی و از جنس استیل استفاده می‌شود. دلیل نام‌گذاری آن، وجود بالچه‌های این قطعه فلزی است؛ به این صورت که این قطعه دو بالچه دارد و به کمک چسب سنگ به پشت سنگ نما وصل می‌گردد.
مناسب‌ترین راه جهت اتصال این اسکوپ‌های دوپایه به پشت سنگ، این است که آن را به‌صورت عمودی چسباند؛ چرا که پس از انجام این مرحله باید دوغاب به قسمت‌های پایینی سنگ راه پیدا کند و درصورتی‌که این قطعات به شکل افقی نصب شوند، دوغاب به قسمت‌های پایینی نفوذ نخواهد کرد.
·اسکوپ کردن سنگ به روش سه‌پایه
اسکوپ کردن سنگ به روش سه‌پایه همانند روش قبلی است و از قطعاتی از جنس استیل استفاده می‌شود که باید به شکل عمودی در پشت سنگ متصل شوند تا ملات به قسمت‌های پایینی سنگ راه پیدا کند.
همان گونه که از نام آن‌ها پیدا است، تنها تفاوت اسکوپ سه‌پایه با اسکوپ دوپایه در تعداد پایه‌ها و نحوه نصب سومین پایه است؛ به این صورت که در این روش جهت اتصال پایه سوم لازم است به کمک ابزاری مخصوص یک شیار در سنگ ایجاد شود و پس از اضافه‌کردن چسب، پایه سوم را در شیار قرار داده و وصل کرد.
·اسکوپ کردن سنگ به روش پروانه‌ای
در این روش اسکوپ کردن سنگ که از یک قطعه پروانه‌ای شکل برای نصب و افزایش استحکام سنگ نما استفاده می‌شود، دوغاب ریخته شده به اطراف اسکوپ نفوذ می‌کند و باعث چسبیدن و اتصال سنگ بر روی سطح نما می‌شود. جهت نصب این نوع اسکوپ به پشت سنگ لازم است که در ابتدا یک شیار ایجاد شود (بهترین زاویه برای این کار زاویه ۴۵ درجه است) و در ادامه اسکوپ نصب گردد.
·اسکوپ کردن سنگ به روش Z
استفاده از اسکوپ Z نیز از جمله رایج‌ترین روش‌ها برای نصب سنگ نما است که این قطعه از جنس فلز و همچون حرف Z است و به پشت سنگ نما متصل می‌گردد. جهت نصب آن لازم است همانند روش‌های پیشین شیاری در پشت سنگ ایجاد شود و پس از نصب و چسباندن اسکوپ در شیار، سنگ نما بر روی سطح ساختمان نصب گردد.
بهترین راه جهت ایجاد شیار بر روی سطح سنگ استفاده از دستگاه فرز است؛ چرا که این وسیله قادر است بدون ایجاد هیچ آسیبی بر روی تمام سنگ‌ها شیار ایجاد کنند. این دستگاه‌ها شامل یک تیغه بسیار ظریف هستند که باعث عدم آسیب‌دیدگی سنگ می‌شود.
چگونه پس از نصب سنگ آن را اسکوپ کنیم؟
درصورتی‌که سنگ را پیش از نصب اسکوپ نکرده باشند، می‌توان به کمک پیچ و رول‌پلاک آن را اسکوپ کرد و از سقوط سنگ و بروز خطرات احتمالی جلوگیری کرد.
برای انجام این کار یک نکته بسیار مهم وجود دارد که باید رعایت کرد و آن این است که برای ردیف اول سنگ نما باید از نبشی در زیر سنگ کمک گرفته شود تا وزن سنگ به آن منتقل شود و نبشی این نیرو را به ساختمان منتقل کند.
اسکوپ کردن سنگ به روش پیچ و رول‌پلاک
از این روش هنگامی استفاده می‌شود که سنگ نما بدون اسکوپ کردن سنگ نصب شده باشد؛ در این صورت سنگ نما را با استفاده از دریل سوراخ می‌کنند و سنگ را با پیچ و رول‌پلاک به سازه محکم می‌کنند تا سقوط نکند که اصولاً این روش برای مواقع اضطراری رایج است.
